Leczenie uzależnienia od narkotyków

Jedną z poważniejszych i zarazem szczególnie niebezpiecznych chorób współczesnego społeczeństwa jest narkomania. Cechą charakterystyczną tego schorzenia jest konieczność przyjmowania środka odurzającego, który powoduje uzależnienie zarówno pod względem psychicznym, jak i fizycznym. Na czym dokładnie polega narkomania, jakie są jej przyczyny, a także czy można skutecznie leczyć uzależnienie od narkotyków?

Co to jest narkomania?

Charakteryzująca się przede wszystkim głodem narkotycznym, narkomania, stanowi jednostkę chorobową o niezwykle złożonym charakterze. Jest nie tylko poważnym problemem medycznym, ale także społecznym, kulturowym oraz prawnym. Uzależnienie od narkotyków to konieczność przyjmowania substancji chemicznych, które mają wpływ na czynność mózgu. Nałóg fizyczny jest związany z doświadczaniem reakcji fizjologicznych organizmu, natomiast psychiczny sprawia, że dochodzi do zachwiania psychiki osoby uzależnionej.

Zapisz się na leczenie

Kilka słów o historii narkomanii w Polsce

Narkotyki są znane od tysięcy lat i od początku były stosowane do zmieniania otaczającej ludzkość rzeczywistości. Niegdyś wykorzystywano je w rytuałach religijnych i społecznych na wszystkich kontynentach: w Azji, Europie, Afryce, obu Amerykach oraz na Bliskim i Dalekim Wschodzie.

Zjawisko uzależnienia od narkotyków w naszym kraju istniało już w pierwszych dekadach XX wieku. W tym okresie zażywano głównie dwa rodzaje substancji odurzających, do których należała morfina oraz kokaina, a ich produkcja odbywała się przede wszystkim przy wykorzystaniu surowców pochodzących z importu. Do lat siedemdziesiątych XX wieku narkomania była postrzegana i traktowana jako zjawisko marginalne.

Początki narkomanii wśród młodzieży przypadają na lata sześćdziesiąte i siedemdziesiąte XX wieku. Z powodu małej dostępności środków halucynogennych powszechne było poszukiwanie różnorodnych zamienników oraz eksperymentowanie z wieloma substancjami psychoaktywnymi. Do najczęściej stosowanych wówczas środków należały:

  • morfina,
  • haszysz,
  • dolargan,
  • rozpuszczalniki benzynowe,
  • różne detergenty (proszki do prania, pasty do butów itp.).

Wraz z początkiem lat osiemdziesiątych pojawiła się moda na zażywanie czystej heroiny i kokainy, jednak dla wielu osób przeszkodą okazała się ich wysoka cena. Od lat dziewięćdziesiątych do najczęściej przyjmowanych substancji odurzających, poza alkoholem i tytoniem, dołączyły substancje lotne, leki uspokajające oraz przetwory uzyskiwane z konopi indyjskiej. Równie popularnym środkiem stała się amfetamina.

Jakie czynniki zwiększają ryzyko uzależnienia?

Niejednokrotnie można zetknąć się z określeniem, iż uzależnienie od narkotyków to „choroba braku”. Braku pewności siebie, poczucia bezpieczeństwa, miłości, akceptacji ze strony innych. Ludzie, sięgając po środki odurzające, szukają łatwych rozwiązań, sądząc, że w ten sposób uporają się ze swoimi codziennymi problemami. Tymczasem narkotyczny nałóg oznacza tak naprawdę rezygnację z siebie oraz ze swojego życia.

Podstawowe czynniki rozwoju narkomanii to:

  • status społeczny,
  • występowanie narkomanii w najbliższym środowisku,
  • kontakt ze środowiskiem kryminogennym,
  • poziom akceptacji narkotyków,
  • szanse życiowe – perspektywy na przyszłość,
  • niepewność i niedojrzałość emocjonalna,
  • mała odporność na stres,
  • słaba motywacja do działań.

Można więc śmiało stwierdzić, że narkomania jest zjawiskiem wielowymiarowym i wieloaspektowym. Nieustanny pęd do sukcesu, zerwanie więzi rodzinnych, bardzo szybkie tempo życia, a także dostęp dzieci i młodzieży do treści, na których odbiór nie są przygotowane emocjonalnie – wszystko to może mieć wpływ na rozwój uzależnienia od narkotyków.

Zapisz się na leczenie

Działanie oraz rodzaje narkotyków

Pomiędzy tym, jak działają poszczególne substancje psychoaktywne, występuje ogromna różnica. Jednak należy podkreślić, że wszystkie z nich mogą prowadzić do uzależnienia, którego objawem jest domaganie się przez organizm ich zażycia. Na początki drogi substancje te są zażywane w celu odczucia przyjemnych doznań, jednak wraz z upływem czasu osoby uzależnione są w stanie zrobić wszystko, aby zdobyć narkotyk.

Rodzaje narkotyków:

  • psychotropowe: leki nasenne, uspokajające oraz przeciwbólowe,
  • odurzające: haszysz, marihuana,
  • rozładowujące: opium plus pochodne (morfina, heroina),
  • pobudzające: amfetamina, kokaina,
  • halucynogenne: LSD, grzybki halucynogenne,
  • środki wziewne: benzyna, rozpuszczalniki, kleje.

Niektóre narkotyki są otrzymywane z roślin, inne z kolei poprzez syntezę. Nawet jeśli substancje psychoaktywne wyglądają łudząco podobnie i niczym się od siebie nie różnią, mogą oddziaływać bardzo różnie na organizm. Szczególnie niebezpieczne są nielegalne narkotyki, które są produkowane przy wykorzystaniu toksycznych składników. A to oznacza, że sięgając po narkotyki, nigdy tak naprawdę nie ma stuprocentowej pewności, co się zażywa.

Jakie wyróżnia się fazy uzależnienia od narkotyków?

Chociaż wielu badaczy jest zdania, że nie istnieją naukowe wzorce faz narkomanii, to w rzeczywistości przyjęło się wyróżniać cztery podstawowe etapy uzależnienia od narkotyków:

  • Etap inicjacji – to początkowy etap narkomanii, który dotyczy wszystkich osób, które zdecydowały się chociaż raz sięgnąć po substancję narkotyczną,
  • Faza eksperymentalna – może stanowić ostatnią fazę procesu uzależniania w przypadku osób, które po kilkukrotnym spróbowaniu danej substancji porzuciły jej stosowanie lub fazę przejściową dla tych, którzy zdecydują się kontynuować przyjmowanie środków odurzających; etap ten bardzo często wynika z ciekawości i chęci sprawdzenia, jak rzeczywiście działa narkotyk i jaki ma wpływ na postrzeganie rzeczywistości,
  • Faza zażywania substancji – to faza dotycząca osób, które regularnie sięgają po narkotyki, odczuwając pierwsze negatywne skutki w sferze zdrowotnej, rodzinnej, społecznej, zawodowej itp.; na tym etapie dochodzi do wzrostu tolerancji na przyjmowaną substancję, a co za tym idzie, zwiększa się dawka zażywanego narkotyku,
  • Etap uzależnienia – cechuje się nieumiejętnością zakończenia stosowania substancji odurzającej; najbardziej typowe symptomy po odstawieniu lub zmniejszeniu dawki narkotyku to lęk, niepokój, nerwowość, omamy, bóle mięśniowe, ogólne rozbicie.

Zapisz się na leczenie

Objawy uzależnienia od narkotyków

Jednym z pierwszych sygnałów ostrzegawczych mogących wskazywać na możliwość kontaktu z narkotykami jest zmiana dotychczasowego stylu życia, ubierania się, a także zmiana znajomych. Może im towarzyszyć także unikanie rozmów oraz zupełnie nagłe oddalenie psychiczne.

Do objawów bliżej związanych z uzależnieniem od narkotyków można zaliczyć:

  • zaniedbywanie obowiązków,
  • zmiana nawyków żywieniowych,
  • nieprzywiązywanie wagi do stroju,
  • spadek wagi ciała,
  • wydawanie coraz większych kwot pieniędzy,
  • nagłe wybuchy agresji,
  • apatia lub senność.

Poza zmianami w zachowaniu u osób przyjmujących narkotyki można też dostrzec zmiany w wyglądzie fizycznym takie jak, chociażby rozszerzone lub zwężone źrenice, obrzęk powiek, przekrwienie spojówek, nadmierna potliwość, brązowe plamy na dłoniach czy świąd i pieczenie skóry.

Skutki uzależnienia od narkotyków

Substancje odurzające są niezwykle szkodliwe, a skutki narkomanii dotyczą zarówno układu nerwowego, jak i funkcjonowania poszczególnych narządów. Narkomanii są przede wszystkim narażeni na różnego rodzaju schorzenia psychiczne takie jak psychozy, nerwice czy stany depresyjne. Uzależnienie od narkotyków może też mieć negatywny wpływ na pracę narządów wewnętrznych, zwłaszcza wątroby i innych organów układu pokarmowego. Może wywoływać napady padaczkowe, osłabienie łaknienia, zakrzepy w żyłach oraz ogólne wyniszczenie organizmu.

Leczenie uzależnień od narkotyków

Samodzielne odstawienie substancji odurzających jest bardzo trudne, dlatego tak ważne jest poddanie się specjalistycznemu leczeniu pod okiem lekarzy i terapeutów. Terapia na ogół rozpoczyna się od przeprowadzenia detoksykacji, która ma na celu wyeliminowanie toksycznych związków z organizmu. Następnie pacjenta czeka wielomiesięczne leczenie, które zwykle odbywa się w ośrodku zamkniętym. Końcowym etapem leczenia uzależnienia od narkotyków jest powrót do zdrowego funkcjonowania w normalnych warunkach.

Scroll to Top